Jeśli jesteś przedsiębiorcą i czerpiesz dochody z różnych źródeł, na przykład prowadzisz działalność gospodarczą i jednocześnie pracujesz na etacie, możesz znaleźć się w sytuacji tzw. zbiegu tytułów do ubezpieczeń. Oznacza to, że jednocześnie podlegasz obowiązkowi ubezpieczeniowemu z więcej niż jednego tytułu. Jak w takich przypadkach wygląda opłacanie składek? Wyjaśniamy.
Co to jest zbieg tytułów do ubezpieczeń ZUS?
Zbieg tytułów do ubezpieczeń występuje, gdy masz obowiązek ubezpieczeniowy wynikający z kilku różnych aktywności zawodowych lub źródeł dochodu, takich jak:
- Umowa o pracę i działalność gospodarcza,
- Działalność gospodarcza i umowa-zlecenie,
- Pobieranie emerytury i prowadzenie firmy,
- Prowadzenie kilku różnych działalności gospodarczych.
Każda z tych sytuacji rządzi się swoimi zasadami, dlatego opłacanie składek zależy od specyfiki źródeł dochodu.
Prowadzenie kilku działalności gospodarczych
Jeśli prowadzisz kilka działalności gospodarczych, masz obowiązek opłacania składek na następujących zasadach:
- Ubezpieczenie społeczne:
Składki płacisz wyłącznie z jednej, wybranej przez siebie działalności, zgodnie z zasadami ogólnymi. - Ubezpieczenie zdrowotne:
Składki płacisz od każdej prowadzonej działalności. Wysokość składki zależy od wybranej formy opodatkowania (skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt lub karta podatkowa).
Przykład: Jeżeli prowadzisz jednoosobową działalność i spółkę cywilną, które opodatkowane są podatkiem liniowym to musisz zapłacić składkę zdrowotną od sumy dochodów z obu form działalności.
Działalność gospodarcza i etat
Jeśli jesteś jednocześnie zatrudniony na etacie i prowadzisz firmę, sytuacja wygląda następująco:
- Jeżeli na etacie zarabiasz co najmniej minimalne wynagrodzenie (4300 zł od lipca 2024 roku), nie musisz płacić składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności. Składki są pobierane wyłącznie z wynagrodzenia za pracę.
- Jeżeli wynagrodzenie z etatu jest niższe od minimalnego, obowiązkowo podlegasz ubezpieczeniom społecznym również z tytułu działalności gospodarczej.
- Na składkę zdrowotną nie ma wpływu dodatkowe zatrudnienie, należy opłacać ją zawsze z obu tytułów do ubezpieczeń.
Działalność gospodarcza i umowa-zlecenie
Jeżeli jednocześnie prowadzisz działalność i wykonujesz pracę na podstawie umowy zlecenia, zasady ustalania obowiązku składkowego zależą od kilku czynników:
- Jeśli z działalności opłacasz pełne składki ZUS, składki społeczne z tytułu umowy zlecenia nie są obowiązkowe, o ile wynagrodzenie z tej umowy nie przekracza 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.
- W przypadku preferencyjnych składek ZUS (Mały ZUS Plus lub 30% minimalnego wynagrodzenia), obowiązek opłacania składek może powstać z obu tytułów.
Działalność gospodarcza i emerytura
Osoby pobierające emeryturę i prowadzące działalność gospodarczą są zwolnione z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z działalności, chyba że zdecydują się na ich opłacanie dobrowolne. W każdym przypadku obowiązuje ich składka zdrowotna.
Urlop macierzyński lub wychowawczy
Jeżeli przedsiębiorca korzysta z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego, to z tytułu:
Zasiłku macierzyńskiego: nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, a od wysokości otrzymywanego zasiłku zależy czy przedsiębiorca będzie miał obowiązek opłacania składki zdrowotnej. Jeśli zasiłek jest niższy niż świadczenie rodzicielskie to występuje zwolnienie z opłacania składki.
Urlopu wychowawczego: składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne są obowiązkowe, jeśli przedsiębiorca nadal prowadzi działalność gospodarczą.
Podsumowanie
Zbieg tytułów do ubezpieczeń ZUS wymaga precyzyjnego podejścia, ponieważ każdy przypadek wiąże się z innymi obowiązkami składkowymi. Aby uniknąć błędów, warto na bieżąco monitorować zmiany przepisów oraz skonsultować swoją sytuację z doradcą podatkowym lub ZUS. W ten sposób zoptymalizujesz swoje zobowiązania i unikniesz niepotrzebnych kosztów.
