W 2025 roku przedsiębiorcy w Polsce, mimo kilkuletnich zmian w systemie składki zdrowotnej, wciąż borykają się z trudnościami w jej wyliczaniu. Składka zdrowotna, będąca obowiązkowym składnikiem systemu ubezpieczeń społecznych, zależy od wielu czynników, w tym od formy opodatkowania i rodzaju prowadzonej działalności. W artykule przedstawiamy szczegółowe zasady, które obowiązują w 2025 roku, a także zmiany, jakie nastąpiły w porównaniu z poprzednimi latami.
1. Składka zdrowotna a forma opodatkowania w 2025 roku
Najistotniejszym kryterium wpływającym na wysokość składki zdrowotnej w 2025 roku jest forma opodatkowania, którą wybierze przedsiębiorca. Warto pamiętać, że inne zasady obowiązują dla osób prowadzących działalność gospodarczą na zasadach ogólnych, inne dla przedsiębiorców korzystających z podatku liniowego, a jeszcze inne dla osób opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
1.1 Opodatkowanie na zasadach ogólnych
Przedsiębiorcy, którzy wybrali opodatkowanie na zasadach ogólnych (skala podatkowa), ustalają wysokość składki zdrowotnej na podstawie dochodu uzyskanego w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który składka jest płacona. Dochód oblicza się jako różnicę między przychodami i kosztami uzyskania przychodu, a także pomniejsza o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli nie zostały one odliczone od dochodu. Ważne jest, że w przypadku osób prowadzących KPiR (Księgę Przychodów i Rozchodów), składka zdrowotna może być zwiększona lub zmniejszona o różnicę w remanentach (stan zapasów) na początku i końcu roku.
W przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych składka zdrowotna wynosi 9% dochodu, jednak nie może być niższa niż 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku. W styczniu 2025 roku minimalna składka zdrowotna wyniesie 381,78 zł, a od lutego, gdy podstawa zmniejszy się do 75% minimalnego wynagrodzenia krajowego, składka zostanie obniżona do 315 zł. Ponadto, nawet jeśli przedsiębiorca nie osiągnie dochodu w danym miesiącu, zobowiązany jest do opłacenia składki zdrowotnej w minimalnej wysokości.
1.2 Opodatkowanie podatkiem liniowym
Dla osób rozliczających się za pomocą podatku liniowego zasady naliczania składki zdrowotnej są analogiczne do tych obowiązujących przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych, jednak składka zdrowotna wynosi 4,9% dochodu z działalności gospodarczej. Minimalna wysokość składki nie może być niższa niż 9% z 75% minimalnego wynagrodzenia, co w praktyce oznacza, że do momentu osiągnięcia dochodu na poziomie 6 428 zł przedsiębiorca płaci stałą składkę w wysokości 315 zł.
1.3 Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
W przypadku osób, które wybrały ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, składka zdrowotna zależy od wysokości osiągniętych przychodów. Podstawą wyliczenia składki jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedzającego, a stawka wynosi 9% tej kwoty. Przy przekroczeniu progów przychodów, przedsiębiorca musi uiścić wyższą składkę, wyrównując ją retroaktywnie za wcześniejsze miesiące.
1.4 Karta podatkowa
Dla osób rozliczających się na zasadach karty podatkowej, naliczenie składki zdrowotnej jest najprostsze. Podstawą wymiaru składki jest 75% minimalnego wynagrodzenia w danym roku, co w 2025 roku wynosi 3 499,50 zł. W rezultacie składka zdrowotna dla przedsiębiorców na karcie podatkowej wynosi 314,96 zł miesięcznie.
2. Składka zdrowotna dla wspólników spółek
Składkę zdrowotną płacą także wspólnicy niektórych spółek, w tym spółek komandytowych, jednoosobowych spółek z o.o., prostych spółek akcyjnych oraz komplementariusze spółek komandytowo-akcyjnych. Wysokość składki zdrowotnej dla tych osób również wynosi 9% podstawy, która obliczana jest na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedzającego. W 2025 roku składka nie będzie niższa niż 744,22 zł, a ostateczna wysokość składki będzie znana po ogłoszeniu wynagrodzenia za IV kwartał 2024 roku, które będzie miało miejsce w połowie stycznia 2025 roku.
3. Składka zdrowotna przy zawieszeniu działalności
W przypadku zawieszenia działalności gospodarczej, przedsiębiorcy nie są zobowiązani do opłacania składki zdrowotnej od przychodów i kosztów osiągniętych w okresie zawieszenia. Zasada ta jest korzystna dla osób planujących zawieszenie działalności na przykład w celu sprzedaży środków trwałych, ponieważ dochód uzyskany z takiej sprzedaży w czasie zawieszenia nie będzie brany pod uwagę przy wyliczaniu składki zdrowotnej.
4. Składka zdrowotna dla osób współpracujących
Osoby współpracujące przy prowadzeniu działalności gospodarczej, które nie są właścicielami firmy, ale świadczą pracę na rzecz przedsiębiorcy, także mają obowiązek płacenia składki zdrowotnej. W 2025 roku podstawa składki dla tych osób wynosi 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego. Składka zdrowotna w tym przypadku wyniesie co najmniej 558,17 zł miesięcznie.
5. Termin płatności składki zdrowotnej
Termin zapłaty składek zdrowotnych na rok 2025 zależy od rodzaju działalności. W przypadku przedsiębiorców prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą oraz wspólników spółek cywilnych, jawnych, partnerskich, a także właścicieli spółek z o.o. i innych, obowiązuje termin do 20. dnia miesiąca. Natomiast dla osób prawnych, takich jak spółki z o.o., fundacje czy stowarzyszenia, termin rozliczenia składki przypada na 15. dzień miesiąca.
6. Możliwość odliczenia składki zdrowotnej
Warto pamiętać, że po zmianach wprowadzonych przez Polski Ład, przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych nie mogą już odliczać składki zdrowotnej od podatku. Jednak dla osób opodatkowanych ryczałtem i podatkiem liniowym przewidziane są pewne ulgi. Przykładowo, dla ryczałtowców możliwe jest odliczenie 50% zapłaconej składki zdrowotnej od przychodu, a dla osób rozliczających się liniowo – odliczenie do 12 900 zł od dochodu.
7. Składka zdrowotna a prowadzenie kilku działalności
Przedsiębiorcy prowadzący więcej niż jedną działalność gospodarczą opodatkowaną na różnych zasadach muszą obliczać składkę zdrowotną oddzielnie dla każdej formy opodatkowania. W przypadku różnych działalności opodatkowanych ryczałtem, przychody z każdej z nich są sumowane, co może wpłynąć na wysokość składki zdrowotnej. Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobowe spółki z o.o. i działalność gospodarczą płacą składkę zdrowotną tylko raz, ale wysokość składki zależy od rodzaju przychodu oraz liczby prowadzonych spółek.
Podsumowanie
Składka zdrowotna w 2025 roku pozostaje jednym z kluczowych zagadnień dla przedsiębiorców w Polsce. Wysokość składki zależy od wielu czynników, takich jak forma opodatkowania, rodzaj działalności czy liczba prowadzonych działalności gospodarczych. Należy zwrócić szczególną uwagę na zmiany, które mogą wpłynąć na wysokość składki, a także na terminy jej zapłaty. Regularne monitorowanie przychodów, kosztów i wysokości minimalnego wynagrodzenia pozwala uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek w kwestii obciążeń na rzecz ZUS.
